Wat is Shamatha meditatie?

Wat is Shamatha meditatie?

Shamatha meditatie, ook wel bekend als kalmtemeditatie of concentratiemeditatie, is een beoefening die gericht is op het ontwikkelen van een stabiele en gefocuste geest. Het is een van de belangrijkste meditatietechnieken in het boeddhisme, met name in de Tibetaanse traditie.

Bij shamatha meditatie ligt de nadruk op het trainen van de geest om de aandacht te richten en te stabiliseren op een enkel object, zoals de ademhaling, een visuele beeltenis of een mantra. Het doel is om de geest te kalmeren, afleidingen en verstrooiing te verminderen, en innerlijke rust en helderheid te cultiveren.

De beoefening van shamatha meditatie omvat meestal het volgende:

1. Zithouding: De beoefenaar zit in een comfortabele en stabiele houding, bij voorkeur op een kussen op de grond of op een stoel met rechte rug. De ruggengraat wordt uitgelijnd en het lichaam wordt ontspannen gehouden.
2. Object van aandacht: Een specifiek object wordt gekozen om de aandacht op te richten, zoals de sensaties van de ademhaling, een kaarsvlam, een beeld of een herhaalde mantra. Dit object fungeert als ankerpunt voor de geest.
3. Aandachtstraining: De beoefenaar brengt zijn aandacht herhaaldelijk terug naar het gekozen object wanneer de geest afdwaalt naar gedachten, gevoelens of externe prikkels. Telkens wanneer de afleiding wordt opgemerkt, wordt de aandacht rustig teruggebracht naar het object zonder oordeel.
4. Opmerkzaamheid en helder bewustzijn: Naarmate de beoefening vordert, ontwikkelt de beoefenaar een dieper gevoel van opmerkzaamheid en bewustzijn van de geest en de mentale processen. Er ontstaat een groter vermogen om gedachten en afleidingen op te merken zonder erin meegesleept te worden.

De voordelen van shamatha meditatie zijn onder andere:

• Verbeterde concentratie en focus: Door regelmatige beoefening van shamatha meditatie kan men de capaciteit van de geest vergroten om de aandacht vast te houden en afleidingen te verminderen.
• Innerlijke rust en kalmte: Het cultiveren van een kalme en geconcentreerde geest kan leiden tot een diepe innerlijke rust, vrede en stabiliteit.
• Vermindering van stress en angst: Shamatha meditatie helpt bij het loslaten van stressvolle gedachten en emoties, waardoor men meer veerkracht en emotioneel welzijn kan ervaren.
• Versterking van mentale veerkracht: Door de geest te trainen om flexibel en stabiel te zijn, kan shamatha meditatie de veerkracht vergroten en helpen bij het omgaan met uitdagingen en moeilijkheden in het leven.

Het beoefenen van shamatha meditatie vereist regelmatige oefening en geduld. Het kan een levenslange beoefening zijn waarbij men de geest steeds dieper kan verkennen en verfijnen. Het kan zowel als een op zichzelf staande meditatieoefening worden beoefend als een voorbereidende techniek voor andere vormen van meditatie en contemplatie.