Niveaus van bewustzijnsontwikkeling.

Pre-persoonlijk, persoonlijk, transpersoonlijk.

Je zou de ontwikkeling een mens kunnen grofweg kunnen onderscheiden in drie fases. Eerst moet er zich nog een volwaardige persoonlijkheid ontwikkelen. Als die er is, zo rond je 23 e, is er een persoon. Let wel: het woord persona komt uit het Latijn en betekent masker. En dat is precies wat het is, een masker waarmee je de buitenwereld tegemoet treed. Wat je opzet om met dit carnaval mee te doen. Zo, laat ik maar meteen met een stevig frame beginnen. Maar laten we wel wezen, dit masker hebben we ook echt nodig, het is een soort interface tussen jou (wat dat dan ook moge zijn) en de buitenwereld.

Bij een gezonde ontwikkeling ontstaan dan 4 dualismen.

• Bij de geboorte ontstaat een fysiek zelf. Er vind scheiding plaats tussen moeder en kind. Was eerst nog sprake van een symbiose tussen moeder en kind, bij de geboorte wordt dit bruusk verbroken. Hopla jij bent gescheiden van je moeder. Er is niet één maar er zijn twee.
• Er ontstaan een emotioneel zelf. Jij bent er en er is een ander. Dit is zeer belangrijk in de ontwikkeling. Als dit niet goed gaat liggen narcisme en egocentrisme op de loer.
• Er ontstaat een onderscheid tussen hoofd en lichaam. De focus komt meer en meer bij het hoofd te liggen. En het lichaam krijgt een ondergeschikte rol. Dit kan uit de hand lopen met onderdrukking van het lichamelijk tot gevolg, het lichaam is ‘vies’.
• De vierde dualiteit ontstaat in twee stappen.
  
  • De geboorte van de rol-zelf. Waarbij het vermogen ontstaat om in de rol van de ander te stappen. Empathie. Met daaraan gekoppeld de ontwikkeling van een idee over goed en fout. Als dit niet zich niet goed ontwikkeld kan er een sterke regelgeleidheid en conformisme ontstaan.
  • Het rijpe ego. Abstract denken ontstaat, en meta denken. Wat zijn juiste gedachten en welke niet. Je bent het perfecte aangelaste mens. We hebben sterk de neiging om gedachten af te wijzen en te onderdrukken,. Waarbij er een schaduwkant gaat ontstaan.
  
  

Tot deze laatste fase zitten we in de pre-persoonlijke fase, het masker is niet klaar. In de persoonlijke fase wel. We hebben een persoonlijkheid en het voelt alsof we die persoonlijkheid zijn.

Als alles goed is ben je nu ‘klaar’. Of toch niet? Vanuit de trans-persoonlijke psychologie kunnen we nog een stuk verder evalueren.

En het ‘zelf’ uit zelfvertrouwen en zelfwaardering zit vooral op het niveau van de persoonlijkheid. Moeten we vertrouwen moeten hebben in iets wat een masker is, of moeten we opgaan in een vorm van zelffelicitatie. Het is de vraag of dat ons gelukkiger maakt en onze stress zal verminderen.

Mooie uitspraak is of we de kooi waarin we onszelf gevangen houden moet vergulden, of we de deur open moeten zetten en onszelf moeten bevrijden.

We kunnen de weg verder bewandelen door alle dualiteiten weer samen te voegen, te reintegreren. Zodat we ons kwa ontwikkeling bevinden in de transpersoonlijke fase.

De integraties vinden in omgekeerde volgorde plaats.

• Eerste re-integratie. Door ons meer en meer bewust te worden van de onderdrukte delen van onze mind en vooral door die ook echt toe te laten en te accepteren maken we kennis met de donkere en onderdrukte delen van onze psyche. Ons verdriet, onze angsten en boosheid echt toelaten en doorvoelen is een belangrijk onderdeel van deze eerste integratie.
• Tweede re-integratie. Het centrale begrip op dit moment is belichaming. Je kunt kwa cognities allerlei processen doorlopen als die alleen maar in je hoofd plaatsvinden dan zullen ze als los zand weer uiteenvallen. Uiteindelijk is het contact met je zintuigen, je adem, je lichaam in alle contexten van jouw leven essentieel voor je ontwikkeling. Je verbindt het lichaam weer met de mind en overstijgt deze. Je kunt na deze re-integratie soepel meerdere perspectieven innemen, je neemt je persoonlijkheid steeds minder serieus. Echte empathie is in de schoenen van een ander kunnen staan, jezelf niet verliezen en ook het overzicht bewaren. Humor en blijmoedigheid spelen een belangrijke rol.
• Derde re-integratie. Deze integratie gaat over het diepe besef dat jij en de ander één zijn. De afgescheidenheid wordt overstegen. Er opent zich een hele nieuwe wereld. Een die onze ratio overstijgt, terwijl we die nog steeds zeer goed kunnen hanteren. We zijn stevig geworteld in de dualistische wereld, en tegelijkertijd hebben we een nog wat wankele verbinding met de non-dualistische wereld.
• De vierde re-integratie. Dit is het niveau van de meesters. Zelfs de dualiteit leven-dood is overstegen. Pure non-dualiteit. Volledigheid. Er is niets meer dan bewustzijn. Hier verschijnt iets wat in het Boeddhisme absoluut bodhicitta genoemd wordt. De verlichtingsgeest.

Pre-trans fallacy

Een mooie term die inhoud dat we twee niveaus met elkaar verwarren. Het prepersoonlijke en het tranpersoonlijke niveau. Die niveaus lijken op het eerste gezicht nogal eens op elkaar.

Trans wordt verward met pre.

Wat niet rationeel is primitief. Mensen die zich niet laten lijden door het ‘verstand’ worden gezien als niet ontwikkeld en primitief. Het verstand en de reationaliteit is in dit perspectief het hoogst haalbare. Logica is de norm. Een typisch standpunt vanuit reductionisme. Dit vind je natuurlijk terug in de wetenschap. Als je het niet kunt meten dan bestaat het niet. Eigenlijk is het een ontkenning van de mogelijkheid tot transpersoonlijke ontwikkeling.

Pre wordt verward met trans.

Infantiele impulsen en magisch/ mythisch denken worden verheven tot het hoogst bereikbare niveau. Rationaliteit wordt volledig verworpen. Dit is de positie vanuit de elevationisten. Geloof speelt hier een belangrijke rol. De waarheid is iets waar je in geloofd, en hoeft niet perse met feiten onderbouwdte worden. Religies, sektes, guru’s  zijn vaak een exponent van deze manier van functioneren.

Een mooi voorbeeld waarin deze ptf zich laat zien is het onderscheid tussen impulsief en spontaan. De verschijningsvorm is vaak hetzelfde, maar kijk naar het resultaat. Draag het resultaat bij aan liefde en mededogen dan was het spontaan en transpersoonlijk. Zo niet dan kun je het gevoeglijk scharen bij pre-persoonlijkheid.

En zoals bij alles, de waarheid zit hem in het midden. Als je de ontwikkelingsweg ‘netjes’ volgt kom  je uit waar de mens als het ware thuishoort.