Gaslighting
Gaslighting is een van de meest manipulatieve methodes waarmee narcisten te werk gaan. Als je te maken hebt met een gaslighter in je omgeving, werk, relatie of familie loop je de kans dat je meer en meer aan jezelf begint te twijfelen. Alsof de ander aan de knoppen zit van jouw stemming en zelfvertrouwen.
De term komt uit een oude Engelse film over twee echtelieden. De echtgenoot in Gaslight draait zo nu en dan het gaslicht (Engels: gaslight) lager. De vrouw merkt dit op, maar de man ontkent in alle toonaarden, en suggereert herhaaldelijk dat ze de laatste tijd wat bijziend overkomt. De vrouw gaat twijfelen totdat ze uiteindelijk gelooft dat niet het licht zwakker wordt, maar haar eigen ogen of gezond verstand. (bron: Wikipedia)
Dit kun je dan bij jezelf opmerken als je het slachtoffer bent van gaslighting.
- het is net alsof je niet meer de persoon bent die je was
- je bent angstiger en minder zelfverzekerd dan vroeger
- je vraag je vaak af of je te gevoelig bent
- je hebt het gevoel dat alles wat je doet verkeerd is
- je denkt vaak dat het jouw schuld is als dingen fout gaan
- je hebt de neiging om je vaak verontschuldigen
- je hebt het gevoel hebben dat er iets mis is, maar kunt er de vinger niet op leggen
- je vraagt je vaak af of je reactie op de ander (de gaslighter) gepast is (bijv. je vraag je af of je te onredelijk of niet liefdevol genoeg was)
- je maakt excuses voor het gedrag van die ander
- vermijd het geven van informatie aan vrienden of familieleden om confrontatie over die ander te vermijden
- je voelt je geïsoleerd van vrienden en familie
- je gaat het steeds moeilijker vinden om beslissingen te nemen
- je voelt je regelmatig hopeloos en hebt weinig of geen plezier aan activiteiten die je vroeger leuk vond
Als er sprake is van een of meer van deze kenmerken dan kan er sprake zijn van gaslighting.
Wat zijn de typische technieken van een gaslighter.
Gaslighting-technieken worden gebruikt om waarheden te verbergen en de gaslighter wil niet dat het ‘ slachtoffer’ dat beseft. Gaslighting misbruik kan worden gepleegd door zowel vrouwen als mannen.
“Ontwijken” is een techniek van gaslighting waarbij de misbruiker een gebrek aan begrip veinst, weigert te luisteren en weigert zijn emoties te delen. Gaslighting-voorbeelden hiervan zijn:
‘ Ik luister vanavond niet meer naar die onzin.’
‘Je probeert me alleen maar in verwarring te brengen.’
Een andere techniek van gaslighting is ‘ontkennen’, waarbij een misbruiker de herinnering van een slachtoffer heftig in twijfel trekt ondanks het feit dat het slachtoffer de dingen correct heeft onthouden.
‘Denk eens aan wanneer je de vorige keer dingen niet goed herinnerde.’
‘Dat dacht je de vorige keer en je had het mis.’
Deze technieken zorgen ervoor dat het ‘slachtoffer zijn of haar eigen motivaties en percepties in twijfel trekt. En het probleem in kwestie verdwijnt.
Het is dan dat de gaslighter die de ervaringen, gedachten en meningen meer globaal in vraag zal stellen door uitspraken als:
‘Je ziet alles op de meest negatieve manier.’
‘Nou, dan geloofde je duidelijk nooit in mij.’
‘Je hebt een overactieve fantasie.’
“Blokkeren” en “omleiden” zijn gaslichttechnieken waarbij de misbruiker het gesprek opnieuw verandert van het onderwerp naar het in twijfel trekken van de gedachten van het slachtoffer en het beheersen van het gesprek. Voorbeelden zijn:
‘Dat ga ik niet nog een keer meemaken.’
‘Waar heb je zo’n gek idee vandaan?’
‘Hou op met zeuren.”
‘Je doet me expres pijn.’
“Trivialiseren” is een andere manier van gaslighten. Het houdt in dat het slachtoffer gelooft dat zijn of haar gedachten of behoeften niet belangrijk zijn, zoals:
‘Ga je zoiets tussen ons laten komen?’
Beledigend “vergeten” kan ook een vorm van gaslighting zijn. Bij deze techniek doet de gaslighter alsof hij dingen vergeet die echt zijn gebeurd;
‘Waar heb je het over?’
‘Ik hoef dit niet aan te nemen.’
‘Dat verzin je.’
‘Ik heb daar geen actieve herinnering aan.’
“Liegen” Een van de meest voorkomende gaslight technieken. Gewoon liegen zonder met de ogen te knipperen. De ander gaat uiteindelijk aan zichzelf twijfelen.
“Aanvallen dat je lief is” De gaslighter heeft een neusje voor alles wat jou dierbaar is. En daar zetten ze de aanval op in.
“Als ouder zou je wel beter moeten weten.”
“Dat valt me nu tegen van je als Boeddhist.”
“Wat ze zeggen komt niet overeen met wat ze doen” Zoetgevooisd verkondigen ze de ene na de andere spirituele en moreel hoogstaande waarheid, maar in hun handelen laten ze het tegenovergestelde zien.
“Ze strooien met complimentjes om je te verwarren.”
Deze persoon die je neerhaalt en je vertelt dat je geen waarde hebt, prijst je nu voor iets dat je hebt gedaan. Dit geeft een extra gevoel van onbehagen. Je denkt: “Misschien zijn ze niet zo slecht.” Ja, dat zijn ze. Dit is een berekende poging om je uit je evenwicht te houden – en nogmaals, om je realiteit in twijfel te trekken. Kijk ook waar je voor werd geprezen; het is waarschijnlijk iets dat de gasaansteker heeft gediend.
“Ze weten dat verwarring mensen verzwakt.”
Gaslighters weten dat mensen graag een gevoel van stabiliteit ervaren. Hun doel is om dit te ontwortelen zodat je constant alles in twijfel trekt. En de natuurlijke neiging van mensen is om naar de persoon te kijken die je zal helpen je stabieler te voelen – en dat is toevallig de gaslighter.
Ken jij ook voorbeelden van gaslighting of technieken die hier nog niet bij staan, vul ze alsjeblieft aan inde comments hieronder!
Marion
op 12 Mar 2024