In onze ‘branche’ zijn het natuurlijk bekende begrippen. Heel, helen, heling. Dan is er dus ook een idee over kapot, stuk, gebroken. Wat mij opvalt is dat die begrippen heel makkelijk en losjes gebruikt worden en iedereen lijkt te weten waar dat dan over gaat. Maar wat is nu heel? Betekent dat dat er geen krasjes op zitten of deuken of barsten?
We zeggen bijvoorbeeld maar al te gemakkelijk dat een persoon getraumatiseerd is. En vervolgens dus geheeld moet worden. Of iemand die druk beweegt veel praat en van de hak op de tak springt noemen we een ADHD-er die aan de pillen moet. Op die manier creëren we een werkelijkheid die gebaseerd is op labels en normen. Zo is iedereen wel op zijn of haar specifieke manier ‘kapot’. Iedereen mankeert dan wel wat. De norm is perfectie, en iedereen die daarvan afwijkt mankeert iets. Dat zeg ik … iedereen. En iedereen moet dan ook behandeld worden.
Wat vaak mee komt met deze zienswijze is dat de coach zich bijna als vanzelf positioneert als de perfecte en verlichte goeroe. Waar haalt hij of zij anders haar autoriteit vandaan?
We zijn gevormd door al onze ervaringen, leuk of niet leuk, plezierig of traumatisch. Dat maakt ons mens. De perfecte, hele of geheelde mens bestaat niet, althans die ben ik nog niet tegengekomen.
Voor mij zijn begrippen als getraumatiseerd, depressief, adhd-er, volstrekt betekenisloos als de context er niet bij betrokken wordt. Dat is de grondslag van mijn manier van coachen en trainen. We noemen dat ook wel met een duur woord functioneel contextualisme. De tegenhanger daarvan is het elementarisme. Een zijns-leer die vooral gebaseerd is op (verbale) definities, normen, labels, classificaties en specificaties.
Er is voor mij pas een issue als iemand niet goed functioneert in zijn of haar context. Als een druk bewegend en veel pratend persoon werk doet als bibliothecaris zou dat problematisch kunnen zijn, of iemand met overgewicht is werkzaam als fitness instructeur. Als je bij mij komt met de mededeling dat je een verslaving hebt, dan zal mijn vraag altijd zijn, En wat is het probleem? Op welke manier staat dat gedrag jouw functioneren in jouw context in de weg. En als er dan echt een probleem is kun je twee kanten uit. Of je verandert de context, of je verandert het gedrag. En dan spuug ik graag in mijn handen en gaan we samen graag aan de slag in coaching of training.
Maar laten we trots zijn op onze krasjes en deukjes. Denk maar aan het lied van Leonard Cohen: Anthem.
“There is a crack
A crack in everything
That’s how the light gets in”
